Pankreas Kanseri
Tanım:
Pankreasın herhangi bir bölümünde çoğalma eğilimi gösteren kötü huylu kitleler, pankreas kanseri olarak adlandırılır. Bu organda oluşan kanserler, organın tüm bölgelerinde gelişebilmekle birlikte en sık baş bölgesinde yayılım gösterir. Pankreas kanseri türleri arasında en sık rastlananı adenokanserdir. Adenokanser, agresif hücrelerden köken aldığı için hızlı şekilde ilerleyebilir ve çevre dokulara da metastaz yapabilir.
Risk Faktörleri:
Risk faktörü olarak tanımlanan etmenler, bir hastalığın gelişme olasılığını arttıran etkenlerdir. Ancak burada belirtilmesi gereken nokta şudur ki; bir kişinin bir veya birden fazla risk faktörüne sahip olması o kişide mutlaka o kanserin/veya hastalığın gelişeceği anlamına gelmemektedir. Risk faktörlerine sahip olduğu halde hastalık/kanser gelişmeyen insanlar bulunmaktadır.
Hastalığın sebebi bilinmemekle birlikte bilinen risk faktörleri şunlardır;
- Sigara içme
- Kronik (Uzun süreli) pankreas iltihabı
- Uzun süreli Tip2 diyabet tanısı bulunması
- Bazı genetik hastalıklar; Lynch Sendromu, Peutz Jeghers Sendromu, Herediter BRCA-2 mutasyonu ilişkili meme/over kanseri
Korunma Yolu:
Pankreas kanserinden korunmak için kontrol edebileceğimiz risk faktörlerini azaltmamız veya yok etmemiz gerekir. Bunların başınsa sigara gelmektedir. Sigara içmemek, pankreas kanseri olma olasılığı azaltır. Aşırı kilo almamak ta riski azaltmaktadır. Vitaminden zengin diyetlerin, pankreas kanseri dahil tüm kanserlerde koruyucu özelliği vardır. Ayrıca şeker hastası veya kronik pankreatiti hastası olanlar, bazı kalıtsal hastalığı olanlar veya ailesel öyküsü olanlar kontrollerinde pankreasa özel muayene ve tahliller yaptırarak hastalığı erken evrede yakalama fırsatı yakalayabilirler.
Belirtiler:
- İdrarda ve ciltte sararma (sarılık)
- Üst/orta karın veya sırt bölgesinde ağrı
- Açıklanamayan kilo kaybı/iştah kaybı/yorgunluk
Tanı:
Pankreas kanseri tanısında en fazla kullanılan yöntemler görüntüleme yöntemleridir (Röntgen, Bilgisayarlı tomografi, MR, Ultrasonografi)
Görüntülemede kitle saptandığında bazı durumlarda biyopsi alınır ve biyopsi sonucuna göre adım atılır. Bazı durumlarda da direk ameliyatla çıkartılır ve kanserin tanısı bu şekilde konulabilir.
Tedavi:
Her hastanın tedavisi farklılık göstermekte olup, tedavi kararında hastalığın yeri, evresi, hastanın yaşı ve diğer sağlık sorunları gibi birden fazla faktör etkilidir. Multidisipliner bir çalışma gerektiren bu tedaviler ; radyoterapi, kemoterapi ve cerrahi gibi farklı seçenekleri içermektedir.