Gırtlak ve Yutak Kanseri
Tanım:
Gırtlak, bilimsel adıyla larinks, boyun bölgesinde bulunan bir organdır, halk arasında yutak olarak bilinen farinksten sonra gelir. Devamı trakea (soluk borusu) ve akciğerlerle devam edecek olan solunum yolunun önemli bir parçasıdır. Larinks, aynı zamanda ses tellerini de içinde barındırır; içinden geçen havanın etkisiyle titreşen ses tellerinde oluşan ses farinks, ağız boşluğu ve burunda yankılanarak duyulur hale gelir.
Toplumda her 100 bin kişiden ortalama beşinde gelişen gırtlak kanseri, gırtlak bölgesinde bazı hücrelerin kontrolsüzce çoğalarak tümör halini alması sonucu ortaya çıkıyor. Sigara kullanımının en önemli risk faktörü olduğu gırtlak kanseri, bu alışkanlığı bulunan kişilerde yaklaşık 20 kat daha fazla görülüyor.
Risk Faktörleri:
- Tütün ve alkol kullanımı
- Yetersiz beslenme
- Human papillomavirus enfeksiyonu
- Genetik sendromlar(Fanconi anemisi gibi)
- İşyeri riskleri
- Cinsiyet
- Yaş
- Irk
- Gastroözefageal reflü hastalığı
Belirtiler:
- Ses kısıklığı veya ses değişiklikleri
- Geçmeyen boğaz ağrısı
- Sürekli öksürük
- Yutkunmakla ağrı
- Yutma problemi
- Kulak ağrısı
- Solunum problemi
- Kilo kaybı
- Boynunda bir yumru veya kitle (kanserin yakınlardaki lenf düğümlerine yayılması nedeniyle)
Belirgin bir nedeni olmadan iki haftadan uzun süren ses kısıklığı durumunda muayene için başvurulması önerilir.
Tanı:
Öncelikle hasta şikâyetleri doktor tarafından ayrıntılı olarak dinlenir. Sonra gırtlak bölgesinin ve boyun lenf düğümlerinin fizik muayenesi yapılır. Akabinde ucunda kamera bulunan kanül yardımıyla yapılan, laringoskopi adı verilen işlemle bölge görüntülenir. Kötü huylu bir kitleden şüphelenilirse, genel anestezi altında mikrolaringoskopi ile daha ayrıntılı incelenme ve doku örneği (biyopsi) alınması işlemi yapılır.
Tedavi:
Kanserin aşamasına ve genel sağlığınıza bağlı olarak, farklı tedavi seçenekleri tek başına veya kombinasyon halinde kullanılabilir. Tedavi planınızı oluştururken, göz önünde bulundurulması gereken en önemli faktörler, kanserin yeri ve aşamasıdır. Tedavilerin ana odak noktası, eğer mümkünse larinksinizi ve sesinizi kurtarmaya çalışmaktır. Çoğu uzman, başka seçenek yoksa, larinksi tamamen ortadan kaldıracak ameliyatları önermez
- Ameliyat
- Kemoterapi
- Radyoterapi