Safra Kesesi Kanseri
Tanım:
Safra kesesi kanseri nadir görülen, hızlı ilerleyen ve kötü sağkalım oranına sahip bir sindirim sistemi kanseridir. Dünyada Hindistan, Şili ve Japonya’da yüksek görülme oranı ve ölüm hızına sahiptir. Genellikle safra kesesinin çıkartıldığı ameliyatlardaki (kolesistektomi) doku örneklerinde tesadüfen rastlanır. Klinik belirti verdiğinde ise ilerlemiş evrelerdedir.
Risk Faktörleri:
Risk faktörü olarak tanımlanan etmenler, bir hastalığın gelişme olasılığını arttıran etkenlerdir.Ancak burada belirtilmesi gereken nokta şudur ki; bir kişinin bir veya birden fazla risk faktörüne sahip olması o kişide mutlaka o kanserin/veya hastalığın gelişeceği anlamına gelmemektedir. Risk faktörlerine sahip olduğu halde hastalık/kanser gelişmeyen insanlar bulunmaktadır.
Safra kesesi kanserinin esas olarak nedeni bilinmemektedir. Bilinen risk faktörleri ise şunlardır;
- Uzun süre safra kesesinde taş bulunması uzun süreli tahriş nedeniyle kese iç zarında kanser öncüsü lezyona neden olabilmektedir.
- İleri yaş ve kadın cinsiyet
- Obezite
Korunma Yolu:
Safra kesesi taşlarının oluşum mekanizması bilinmediği için genel olarak safra kesesi taşı oluşmasını önlemek için yapılabilecek herhangi bir şey yoktur. Ancak bazı risk faktörleri safra kesesi taşı oluşumunda etkilidir. Bunlardan bazıları önlenebilir risklerdir. Bunlar:
- Kadın olmak
- 40 yaşında veya daha büyük olmak
- Aşırı kilolu veya obez olmak
- Tembel olmak
- Hamile olmak
- Çok yağlı yemek
- Yüksek kolesterollü yemekler yemek
- Düşük lifli diyet yemekleri
- Ailede safra taşı hikayelerinin olması
- Diyabetli olmak
- Çok çabuk kilo vermek
- Oral kontraseptifler veya hormon tedavisi ilaçları gibi östrojen içeren ilaçlar kullanmak
- Karaciğer hastalığına sahip olmak
Belirtiler:
Safra kesesi kanserlerinin en sık görülen belirtileri şunlardır;
- Karın ağrısı
- Bulantı, kusma
- Cilt ve gözlerde sararma (sarılık)
- Karın bölgesinde ele gelen kitle
Tanı:
Safra kesesi kanseri tanısında kullanılan yöntemler ve tetkikler şunlardır;
- Laboratuvar tetkiklerde bilirubin seviyesi ve alkali fosfataz yükselmiştir. Fakat bu bulgular iyi huylu hastalıktan ayırt edilmesi için yeterli değildir.
- MR, Ultrasonografi ve/veya bilgisayarlı tomografi gibi görüntüleme tetkikleri
- Safra yollarını görüntülemek için kullanılan “kolanjiografi”
- Anjiografi, ERCP( Endoskopik retrograd kolanjiopankreatikografi ) gibi özelleşmiş teknikler ile damarları ve safra yollarını görüntüleme.
Tedavi:
Her hastanın tedavisi farklılık göstermekte olup, tedavi kararında hastalığın yeri, evresi, hastanın yaşı ve diğer sağlık sorunları gibi birden fazla faktör etkilidir. Multidisipliner bir çalışma gerektiren bu tedaviler ; cerrahi, radyoterapi, kemoterapi gibi farklı seçenekleri içermektedir