Yaz ayları cildimiz ve gözlerimizin özellikle korunması gereken aylardır. Peki neden? UV (ultraviyole) ışınlar nedeniyle. UV ışınları farkındalık ayı olan TEMMUZ Ayı’nda sizlere çok önemli bilgiler aktarmak istiyoruz.

Öncelikle UV ışınları nedir ve neden bu kadar önemlidir?

Ultraviyole (UV) ışınları güneşten, solaryumdan ve güneş lambalarından gelen görünmez bir radyasyon türüdür. UV ışınları cilt ve göz tabakası hücrelerine nüfuz edebilme ve değiştirebilme özelliğine sahiptir. Üç tür UV ışını vardır:

Ultraviyole A (UVA): UVA ışınları cildin katmanlarına derinlemesine nüfuz ederek ince çizgiler ve kırışıklıklara neden olarak erken yaşlanma belirtilerine yol açar. UVA miktarının yıl boyunca nispeten sabit kaldığını ve hem yaz hem de kış aylarında UVB miktarını aştığını belirtmek önemlidir. Bulutlu bir günde bile güneşin UVA ışınlarının %80’i bulutların arasından geçerek cildimize ve gözlerimize ulaşır. Bronzlaşma yataklarının (Solaryum)  öncelikle UVA ışınları yayarak çalıştığını bildirmek isterim.

Ultraviyole B (UVB): UVB ışınları güneş yanığının, cildin kalınlaşmasının ve melanom dahil çeşitli cilt kanseri türlerinin başlıca nedenidir. UVB ışınları cildin en dış tabakasına nüfuz eder ve cilt hücrelerine zarar verir. UVB ayrıca gözlere ve bağışıklık sistemine de zarar verebilir.

Ultraviyole C (UVC): UVC, UV spektrum radyasyonunun en güçlüsüdür. Neyse ki UVC ışınları atmosferin ozon tabakası tarafından engellendiği için yeryüzüne ulaşamıyor. Ancak lazer gibi yapay kaynaklarla bu ışına maruz kala biliriz. UVC ışınları sadece birkaç saniye maruz kalsa bile ciddi cilt yanıklarına ve göz yaralanmalarına neden olabilir. Ancak bu ışınların nüfuz etme derinliği çok düşük olduğundan, bu yaralanmalar genellikle uzun vadeli sağlık risklerine (cilt kanseri, katarakt, görme kaybı) neden olmadan, neredeyse hiç riski olmadan bir hafta içinde çözülür.

Yaz aylarında bol güneşli günlerde korumasız olmak bu ışınlara bolca maruz kalmak demektir. Bu maruziyet cilt yanıkları ve cilt kanserine neden olabileceği gibi, katarakt, maküler dejenerasyon, göz içi kansere de neden olabilir.

Cildinizi UVA ve UVB aşırı maruziyetine karşı korumak için hangi kremler kullanılmalı?

SPF (sun protecting factor) Türkçede güneş koruma faktörü olarak bilinmektedir. Güneş kremi alırken bu faktörün kaç olduğu en önemli mevzulardandır. SPF değerleri, bir güneş kreminin sizi güneş yanığından ne kadar koruyabileceğini ölçer. Örneğin, SPF 30 güneş koruyucusunu yeterince ve eşit şekilde uygularsanız, cildinizin yanmaya başlaması, hiç güneş koruyucu kullanmamış olmanıza göre 30 kat daha uzun sürer. Bunu göz önünde bulundurarak, güneş kremini en az iki saatte bir ve yüzdükten sonra tekrar uygulamalı, havluyla kurulamalı ve uzun süre güneşte kalmak için tekrar uygulamalısınız. Kremlerin hem UVA, hem de UVB ışınlarından koruduğunu ürünlerin üzerindeki bilgilerden kontrol ederek emin olun. SPF 30 dan yüksek olanları tercih etmeniz daha sağlıklı olacaktır. Ayrıca her ürün güvenilir değildir. Güvenirliği test edilmiş, dermatologlar tarafından onaylı firmaların güneş kremlerini kullanın. Yüzerken de terlerken de güneş kreminizi tazeleyin.

Peki ya gözler?

Güneş gözlüğü dışarıda olduğunuz sürece vazgeçilmez bir aksesuarınız olsun; gözlüklerin, modası, renginin koyuluğundan daha çok UV korumalı olup olmadığına dikkat etmek gerekir. Çok pahalı markaların güneş gözlükleri bile UV korumalı olmayabilir buna dikkat edin. Gözlük camları için koruma UV 100 olması gerekir, yani %100 koruma.

Şapka giymeye gayret edin hem cildi hem de gözü korumada yardımcı olacaktır.

Bulutlara aldanmayın. Güneş ışınları pus ve ince bulutların arasından geçebilir. Gözlerde güneş hasarı sadece yaz aylarında değil, yılın herhangi bir döneminde de meydana gelebilir.

Asla doğrudan güneşe bakmayın. Güneş tutulması da dahil olmak üzere herhangi bir zamanda doğrudan güneşe bakmak güneş retinopatisi gibi ciddi göz hasarına yol açabilir.

Ayrıca, güneşin UV ışınlarının en güçlü olduğu saat 10.00 ile 14.00 arasındadır ki, bu saatte dışarıda olmaktan, direk güneş maruziyetinden kendinizi koruyun.